1. Τα δεδομένα.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. 

1. Η θεσμοθέτηση του Χρηματιστηρίου το 2016 και η έναρξη της λειτουργίας του το 2019 από την ΝΔ επί υπουργίας Χατζηδάκη, ήταν το επιστέγασμα της παύσης του ηλεκτρικού ρεύματος, ως δημόσιο αγαθό.
2. Η μετοχική σύνθεση της ΔΕΗ. Όταν πλέον το μετοχικό κεφάλαιο του κράτους μειώνεται, και σήμερα φθάνει το 34% του συνόλου, εννοείται πως έχει πάψει να θεωρείται το ηλεκτρικό ρεύμα δημόσιο αγαθό. Είναι λογικό επακόλουθο να γίνεται έρμαιο εταιρικών διαθέσεων, τάσεων, επενδυτικό εργαλείο, κλπ.
   • Το συνολικό ποσοστό συμμετοχής του Δημοσίου (μέσω Υπερταμείου και ΤΑΙΠΕΔ) μειώνε-ται από 51,12% σε 34,12%. Πηγή: https://www.sofokleousin.gr/pos-moirazetai-i-dei-ta- pososta-dimosiou-cvc-ksenon-funds-kai-mik. Γεγονός που έχει αρνητικές επιπτώσεις μακροπρόθεσμα για τον καταναλωτή.

Η τιμή της kwh πλέον, εξαρτάται από το Χρηματιστήριο, τις τάσεις της αγοραπωλησίας μετοχών της εταιρείας, τις επενδυτικές βλέψεις των ιδιοκτητών, κλπ.

• CVC Capital Partners, με ποσοστό 10%. Διαβάζουμε στον ηλεκτρονικό τύπο τον Οκτώβριο του 2021:

Υπενθυμίζουμε ότι η κόρη του Πρωθυπουργού της χώρας, κα Σοφία Μητσοτάκη, από τον Αύγουστο του 2021, εργάζεται στην εν λόγω επιχείρηση ως υπεύθυνη επενδύσεων..!

• Ίδιες μετοχές, με ποσοστό 6,08 %.
• Θεσμικοί επενδυτές με ποσοστό 49,79%.

2. Αισιόδοξο επενδυτικό πλάνο.

Προς επίρρωση των παραπάνω, αναφέρεται σε άρθρο της ηλεκτρονικής έκδοσης του Οικονομικού Ταχυδρόμου (29/01/2024), ότι τα στελέχη των διεθνών χρηματοοικονομικών και επενδυτικών οίκων τη διοίκηση της ΔΕΗ «πέρασαν από κόσκινο» ως προς τις πηγές της χρηματοδότησης του επιχειρηματικού σχεδίου της περιόδου 2024 – 2026.

Συγκεκριμένα, στην Capital Markets Day που πραγματοποιήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2024 στο Λονδίνο, ο πρόεδρος και CEO κ. Γιώργος Στάσσης αλλά και ο CFO κ. Κωνσταντίνος Αλεξανδρίδης δέχτηκαν επίμονες ερωτήσεις από τους εκπροσώπους των «διεθνών σπιτιών» για το αν η εταιρεία σχεδιάζει την έξοδο της στις αγορές με την έκδοση ομολόγου. Στο ίδιο άρθρο, αναφέρεται ότι στο επενδυτικό πλάνο για την περίοδο 2024 – 2026, έχει συμπεριληφθεί ένας φιλόδοξος στόχος επενδύσεως, ύψους 9 δις ευρώ!

Τόσο ο κ. Στάσσης όσο και ο κ. Αλεξανδρίδης εξήγησαν στους αναλυτές πως «η έξοδος στις αγορές με έκδοση ομολόγων δεν αποκλείεται αλλά θα εξαρτηθεί από τις συνθήκες των αγορών». Οι πληροφορίες θέλουν αν συμβεί μία τέτοια κίνηση να πραγματοποιηθεί από το δεύτερο εξάμηνο του έτους κι έπειτα και πως τα κεφάλαια που θα αντλήσει με αυτόν τον τρόπο αντιστοιχούν σε μόλις 700 εκατ. ευρώ. Όπως επίσης το διοικητικό δίδυμο της ΔΕΗ υποστήριξε πως «η έκδοση ομολόγου είναι μία από τις λύσεις που θα αξιοποιηθούν είτε για τη χρηματοδότηση του επενδυτικού προγράμματος των 9 δισ. ευρώ είτε για την αναχρηματοδότηση των δύο κοντινότερων ομολόγων που έχει η εταιρεία και λήγουν το 2026 και το 2028»

Πηγή: https://www.ot.gr/2024/01/29/energeia/dei-oi-piges-xrimatodotisis-gia-tis-ependyseis-9-dis- eos-to-2026/

Πώς λοιπόν θα βρεθούν τα επενδυτικά κεφάλαια ώστε να επιτευχθεί ο στόχος που τέθηκε από τους CEO της ΔΕΗ; Η απάντηση είναι εφαρμόζοντας οτιδήποτε κρίνεται απαραίτητο, όπως θα έκανε κάθε υγιής επιχείρηση. Μόνο που στην προκειμένη περίπτωση, το προϊόν που παράγει και εμπορεύεται η επιχείρηση της ΔΕΗ, είναι το ηλεκτρικό ρεύμα.

Η περίπτωση όμως του ρεύματος είναι ιδιάζουσα. Υπάρχουν περίοδοι, όπου η ζήτηση του ρεύματος είναι αυξημένη, όπως οι καλοκαιρινοί μήνες που διανύουμε, με παρατεταμένους καύσωνες.

Αυτή την περίοδο, η ζητούμενη ποσότητα είναι τεράστια, άρα και η κατανάλωση. Το «όνειρο» οποιουδήποτε επιχειρηματία, είναι να αυξάνει κατά το δοκούν την τιμή του προϊόντος του, και οι καταναλωτές – πελάτες ανεπηρέαστοι, να αγοράζουν αυξανόμενα και ακατάπαυστα. Το «όνειρο» αυτό ζει η ΔΕΗ.

3. Η πορεία της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος τις τελευταίες 30 ημέρες.

Ακολουθεί πίνακας με τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος στην Ελλάδα, τις τελευταίες 30 ημέρες:

Πηγή: https://euenergy.live/country.php?a2=GR

Καταρχάς, ρίχνοντας μια γρήγορη ματιά στις στήλες της ζήτησης σε MW και τις τιμές σε ευρώ των MW, εύκολα διαπιστώνει ότι όντως, οι κανόνες της αγοράς για ένα δημόσιο αγαθό όπως το ρεύμα, δεν ισχύουν. Δηλαδή παρατηρούμε ότι η ζητούμενη ποσότητα ηλεκτρικού ρεύματος, δεν εξαρτάται από την αυξομείωση της τιμής. Θυμίζουμε ότι, όταν αυξάνεται η τιμή ενός προϊόντος, μειώνεται η ζητούμενη ποσότητά του, και το αντίστροφο. Στην προκειμένη περίπτωση, αυτό δεν ισχύει. Οι ανάγκες ρεύματος για κάθε νοικοκυριό είναι δεδομένες. Μάλιστα τώρα το καλοκαίρι, με παρατεταμένο καύσωνα, η ζήτηση είναι συνεχώς αυξανόμενη. Τα κλιματιστικά «έχουν πάρει φωτιά». Αν ρίξουμε μια πιο λεπτομερής ματιά, η ζήτηση μειώνεται λίγο, κυρίως τα σαββατοκύριακα, τουτέστιν: 6, 7, 13, 14, 20, 21 Ιουλίου και 29, 30 Ιουνίου. Κάθε σαββατοκύριακο, ο κόσμος γεμίζει τις παραλίες, απολαμβάνοντας τα μπάνια του.

Την 01/07/2024 όμως, η τιμή εκτοξεύτηκε. Για την ακρίβεια, αυξήθηκε κατά 174%!!! (από 54,28€/MW στις 30/06/2024, στα 148,70€/MW την 01/07/2024). Επίσης, ημερολογιακά, την 01/07/2024, ξεκίνησε και το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους! Αβίαστα μπορεί κανείς να συνδυάσει τη δήλωση των CEO του ομίλου, ότι η προσπάθεια έκδοσης ομολόγου, θα γίνει μετά το 2^ο εξάμηνο., αλλά θα εξαρτηθεί από τις συνθήκες των αγορών. Σίγουρα η βελτίωση της εικόνας των οικονομικών της ΔΕΗ, έρχεται και μέσα από τα ακαθάριστα κέρδη, που προκύπτουν από το γνωστό σε όλους γινόμενο τιμής επί της ζητούμενης ποσότητας. Αξίζει να παρατηρήσει κανείς τη στήλη των ακαθάριστων κερδών. Από τις 10/07/2024, τα κέρδη του ομίλου, σε σχέση με τις προηγούμενες ημέρες, είναι αρκετά ικανοποιητικά. Είναι μια – κατά τη γνώμη μας – λογική υπόθεση. Μήπως έτσι διαμορφώνονται και οι «συνθήκες των αγορών»;

Καθηγητές Οικονομικών, έρχονται να επαληθεύσουν τα παραπάνω, με δηλώσεις τους στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδος ΕΘΝΟΣ (18/07/2024). Αναφέρει ο κος Γρηγόρης Ζαρωτιάδης, Καθηγητής Οικονομικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης:

«Καταγράφεται μία αύξηση της ζήτησης του ρεύματος εξαιτίας των κλιματολογικών συνθηκών, όμως αυτή σε καμία περίπτωση δε δικαιολογεί την άνοδο των τιμών. Επίσης, δεν είχαμε κάποια επιδείνωση της κατάστασης σε διεθνές επίπεδο, όπως έγινε στο πρόσφατο παρελθόν. Άρα είναι ξεκάθαρο ότι η αύξηση των τιμών του ρεύματος οφείλεται σε κερδοσκοπικές κινήσεις. Σε καμία θεωρεία οικονομικής αποτελεσματικότητας δεν ‘’κάθεται’’ η είσοδος στο χρηματιστήριο αγαθού που ελέγχεται από ολιγοπωλιακό πλαίσιο. Αν ήταν ελεύθερη η αγορά της ενέργειας και υπήρχαν σε αυτήν πολλοί ανταγωνιστές, θα μπορούσε να υπάρξει σημαντική μείωση των τιμών του ρεύματος. Όμως, στη συγκεκριμένη αγορά υπάρχει ξεκάθαρα ολιγοπώλιο», λέει ο κ. Ζαρωτιάδης.

Αντίστοιχη είναι η άποψη και του κ. Σαρτζετάκη, ο οποίος σημειώνει ότι υπάρχουν κερδοσκοπικά παιχνίδια, κυρίως σε αγορές όπως η ελληνική.

«Η ενέργεια εκ συστάσεώς της ήταν θέμα τεσσάρων εταιριών, οι οποίες έγιναν αργότερα επτά. Σε χώρες σαν την Ελλάδα, όπου υπάρχουν θεσμικές αδυναμίες, μεταφέρονται ευκολότερα τα κερδοσκοπικά παιχνίδια. Η αγορά της ενέργειας δεν είναι ελεύθερη, από τη στιγμή που οι πρώτες ύλες βρίσκονται σε συγκεκριμένα κράτη και τις διαχειρίζονται συγκεκριμένες λίγες εταιρείες. Άρα η αγορά ενέργειας είναι ξεκάθαρα συγκεντρωμένη. Θα πρέπει τα κράτη και οι πολίτες να απαιτήσουν ρυθμίσεις, για να μπει μία τάξη. Η ελληνική κυβέρνηση έρχεται εκ των υστέρων και… μαζεύει κάποια χρήματα από τις εταιρείες, όμως αυτή η πρακτική αποτελεί πατέντα και όχι θωράκιση. Βρήκαν ευκαιρία το καλοκαίρι οι εταιρείες, που η ζήτηση είναι υψηλή, αύξησαν τις τιμές και μάζεψαν χρήματα. Θα πρέπει η ρυθμιστική Αρχή να βάλει κανόνες», τονίζει ο κ. Σαρτζετάκης.

Πηγή: https://www.ethnos.gr/Economy/amp/324762/kerdoskopikapaixnidiakaiellipeisypodomesayxanoyntistimestoyreymatos.

Η αύξηση όμως της τιμής, αποφέρει κέρδη στην επιχείρηση της ΔΕΗ, και αυτό αποτυπώνεται στην τελευταία στήλη του Πίνακα 1, όπως ευστόχως παρατηρεί ο κος Σαρτζετάκης.

4. Η καλυτέρευση των «συνθηκών της αγοράς», και μέσα από το Χρηματιστήριο.

Ο Όμιλος ΔΕΗ είναι κορυφαία εταιρεία ενέργειας στην Νοτιοανατολική Ευρώπη, με δραστηριότητες στην παραγωγή, διανομή, λειτουργία δικτύων και πώληση προϊόντων και υπηρεσιών ενέργειας σε Ελλάδα, Ρουμανία και Βόρειο Μακεδονία. Είναι ο μεγαλύτερος πάροχος ηλεκτρικής ενέργειας σε Ελλάδα και Ρουμανία, εξυπηρετώντας 8,8 εκατ. πελάτες συνολικά, παρέχοντας περίπου 33 TWh ενέργειας.

Για πάνω από 70 χρόνια, ο Όμιλος ΔΕΗ βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της Ελληνικής βιομηχανίας ηλεκτρικής ενέργειας και συνέβαλλε στην ηλεκτροδότηση όλης της χώρας. Η ΔΕΗ είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών από το 2001. (Πηγή: https://www.ppcgroup.com/el/omilos- dei/sxetika-me-emas/).

Όταν μια εταιρεία χρειάζεται χρήματα, μπορεί να απευθυνθεί για δάνειο στην τράπεζα. Μια άλλη εναλλακτική είναι η έκδοση μετοχών. Όταν αγοράζουμε μετοχές, επενδύουμε τα χρήματά μας σε μια συγκεκριμένη εταιρεία. Όταν μια εταιρεία εκδίδει νέες μετοχές, η εταιρεία λαμβάνει τα χρήματα που επενδύονται από εμάς.

Έτσι και ο όμιλος ΔΕΗ, αναζητώντας ρευστότητα, εισήχθη στο ΧΑΑ, το 2001. Οι μέτοχοι όμως, επένδυσαν τα χρήματά τους, και έχουν απαιτήσεις. Με απλά λόγια, θέλουν στη χειρότερη να πάρουν πίσω τα χρήματα που επένδυσαν, ή να τα πολλαπλασιάσουν.

Η τιμή μιας μετοχής διαμορφώνεται βάσει της προσφοράς και της ζήτησης αυτής, στο Χρηματιστήριο. Πώς όμως αποφασίζουν οι κάτοχοι των μετοχών να πουλήσουν ή οι εν δυνάμει αγοραστές να αγοράσουν; Λαμβάνονται υπόψη τα ακόλουθα:

1. Η γενική οικονομική κατάσταση της χώρας.

2. Οι πολιτικές εξελίξεις.

3. Η υπάρχουσα φορολογία.

     4. Οι φήμες για την επιχείρηση.

5. Η πορεία και τα νέα της επιχείρησης.

     6. Η απαραίτητη πληροφόρηση του κοινού.

7. Και τέλος, η οργάνωση και ορθή λειτουργία του Χρηματιστηρίου.

Το 4, 5, και 6 είναι αυτό που «διαμορφώνεται» από την ίδια την επιχείρηση. Γιατί λοιπόν να μην υποθέσουμε ότι, όταν αυξάνεται η τιμή του ρεύματος σε περίοδο μεγάλης κατανάλωσης, οι μέτοχοι της ΔΕΗ, «τρίβουν» τα χέρια τους, και καλώς πράττουν. Εξηγούμαστε:

Πίνακας 2: Κλεισίματα 30 ημερών στο ΧΑΑ των μετοχών της ΔΕΗ

Πηγή: https://athexgroup.gr/el/web/guest/stock-historic/-/select-stock/916

Η αύξηση της τιμής της μετοχής που σημειώθηκε στις 28/06/2024, απέφερε ακαθάριστα κέρδη 6.403.158,13 ευρώ. Ήταν η μεγαλύτερη αύξηση των τελευταίων 30 ημερών. Η αμέσως επόμενη μέρα Χρηματιστηρίου, δηλαδή στις 01/07/2024, παρουσιάστηκαν συναλλαγές μετοχών, με τη μεγαλύτερη αξία για τις τελευταίες 30 ημέρες,7.557.782,9 ευρώ (!), με λιγότερες σχετικά με την τελευταία φορά, πράξεις, δηλαδή συναλλαγές μετοχών.

Ταυτόχρονα, επαναλαμβάνουμε ότι στις 01/07/2024, παρουσιάστηκε η μεγαλύτερη τιμή της Mwh, επίσης τις τελευταίες 30 ημέρες. Και φυσικά με αντίστοιχα κέρδη για τον όμιλο. Εκτιμούμε ότι δεν ήταν τυχαίο. Ίσως οι κερδοσκόποι – χρησιμοποιούμε τα λόγια των Καθηγητών - θέλοντας να εκμεταλλευτούν την αύξηση της τιμής της μετοχής, αυξήσανε την τιμή της Mwh, την πρώτη μέρα που άνοιξε το ΧΑΑ, μετά τις 28/06/2024, όπου και καταγράφηκε, όπως και προαναφέρθηκε, η μεγαλύτερη αύξηση της τιμής της μετοχής, τις τελευταίες 30 ημέρες (3,02%). Ο λόγος, μα φυσικά το κέρδος. Η αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος, είναι λογικό να δημιουργεί μια «ευφορία» στους επενδυτές. Όταν μάλιστα αυτή συνοδεύεται και με αύξηση της τιμής της μετοχής του ομίλου, με τα αντίστοιχα κέρδη που αποφέρει αυτή, δημιουργείται ένα ιδανικό κλίμα επενδύσεων.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, σίγουρα οι κ.κ. CEO του ομίλου, θέλησαν και θέλουν να, αν μη τι άλλο, να βελτιώσουν την εικόνα της ΔΕΗ, παρουσιάζοντας κέρδη, προς «τέρψη» των απαιτητικών επενδυτών τους.

Όλα τα άλλα, θεωρούμε ότι είναι δικαιολογίες.

Παναγιώτης Λαμπρόπουλος 

Γραμματεία ΝΙΚΗΣ Λάρισας