Μαρία Γρατσία - Υποψήφια βουλευτής Α’ Αθηνών* με τη ΝΙΚΗ

Η δικαιοσύνη και η απονομή του δικαίου είναι έννοιες σύμφυτες με το θεσμό της δημοκρατίας και αποτελούν βασικό πυλώνα για την ορθή και αποτελεσματική λειτουργία ενός σύγχρονου Κράτους Δικαίου.

Είναι πανθομολογούμενη η ανάγκη για ουσιαστική μεταρρύθμιση του τρόπου απονομής δικαιοσύνης στη χώρα μας, η οποία χαρακτηρίζεται από εγγενείς παθογένειες, δαιδαλώδεις γραφειοκρατικές διαδικασίες, χαοτική πολυνομία, έλλειψη ψηφιακής οργάνωσης, απουσία αναγκαίου ανθρώπινου δυναμικού, μη διάθεση απαιτούμενων πόρων και πολυετείς καθυστερήσεις στην έκδοση αποφάσεων που συχνά οδηγούν ακόμη και σε αρνησιδικία.

Τα ανωτέρω, σε συνδυασμό με τη δυσμενή οικονομική συγκυρία των τελευταίων ετών, αποτελούν ανάχωμα για την πρόσβαση οικονομικά ασθενών συμπολιτών μας στη  δικαιοσύνη, η απονομή της οποίας αποτελεί το ύστατο καταφύγιο (ultimum refugium) κάθε βαλλόμενου πολίτη.

Το σύστημα απονομής δικαιοσύνης της Ελλάδας πάσχει συνολικά ως προς την αποδοτικότητά του. Ο εκσυγχρονισμός και η βελτίωσή του θα συμβάλλει στην εμπέδωση της εμπιστοσύνης των πολιτών  στο Θεσμό και στη θωράκιση του Κράτους Δικαίου στη χώρα μας.

Ειδικότερα, η ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης αποτελεί σαφώς μία σοβαρή πρόκληση, όχι όμως τη μοναδική. Η ποιότητα απονομής της δικαιοσύνης είναι εξίσου ουσιαστική παράμετρος, η οποία προϋποθέτει κατ’ ελάχιστον τη θεσμική διασφάλιση της ανεξαρτησίας του δικαστικού λειτουργήματος, την ουσιαστική επικούρηση των δικαστικών λειτουργών κατά την ενάσκηση των δικαιικών καθηκόντων τους με ψηφιακά εργαλεία και κατάλληλες υποδομές, την επιβράβευση των ευσυνείδητων δικαστικών λειτουργών και την απομάκρυνση όσων αποδεδειγμένα αδυνατούν ή δεν επιθυμούν να εκτελέσουν τα καθήκοντά τους, ως αρμόζει.

Η χώρα μας έχει δεχθεί επανειλημμένα αρνητική κριτική από διεθνείς οργανισμούς και όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για  πράξεις και παραλείψεις που βάλλουν κατά της ανεξαρτησίας  της δικαιοσύνης, ως είναι και ο προβλεπόμενος διορισμός από την εκάστοτε Κυβέρνηση της ηγεσίας των ανώτατων δικαστηρίων της χώρας· διορισμός, ο οποίος  δεν συμβάλλει στη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης, η οποία με τη σειρά της αποτελεί τη λυδία λίθο για την ορθή και αμερόληπτη απονομή της.

Επίσης, οι διαδικασίες προαγωγής των δικαστικών λειτουργών δεν οδηγούν πάντοτε στην ανάδειξη των αξιότερων δικαστών και αντιστρόφως, οι πειθαρχικές διαδικασίες στατιστικά αποδεικνύεται ότι αντιμετωπίζονται πρωτίστως ως απλή διαδικασία διεκπεραίωσης και δευτερευόντως ως υποθέσεις που στο τέλος της  ημέρας οδηγούν σε αποστέρηση από τους πολίτες/διαδίκους ουσιωδών δικαιωμάτων τους. 

Αντιστοίχως, οι διαδικασίες εισαγωγής αλλά και εκπαίδευσης των δικαστικών λειτουργών, στηρίζονται μονοδιάστατα σχεδόν, στη στείρα εκμάθηση της νομοθεσίας και στην ενασχόληση με τη νομολογία, δίχως να αποδίδεται η απαιτούμενη έμφαση στην υψίστης σημασίας κοινωνική λειτουργία του θεσμού και στην απαιτούμενη κοινωνική εμπειρία για την κατανόησή της.

Περαιτέρω, σοβαρές υποθέσεις δημοσίου συμφέροντος και διασπάθισης δημοσίου χρήματος «καρκινοβατούν», ευρισκόμενες στην κυριολεξία θαμμένες βαθιά στα συρτάρια  δικαστικών γραφείων, διεκδικώντας κατ’ επίφαση την παραγραφή ή εν τέλει να υποπίπτουν σε αυτήν.

Η πάταξη της διαφθοράς στα υψηλά κλιμάκια, οι αναγκαίοι πόροι και το εξειδικευμένο δικαστικό και λοιπό προσωπικό για τη διερεύνηση της διαφθοράς, οι καθυστερήσεις και αντινομίες στη διαχείριση των δικογραφιών, η έλλειψη συντονισμού μεταξύ των αρμοδίων για την πάταξη της διαφθοράς κρατικών οργάνων, αποτελούν θεμελιώδη ζητήματα, τα οποία, όσο δεν αντιμετωπίζονται με επάρκεια, γνώση, τόλμη και έντιμες και καθαρές λύσεις, συνεπάγονται την επιβράβευση της παραβατικής συμπεριφοράς, την απαξίωση των θεσμών και την απώλεια εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ σε βάρος  του δημόσιου ταμείου και κατ’ επέκταση του  δημόσιου συμφέροντος.

Για  όλους τους παραπάνω λόγους, που καθημερινά βιώνει ο Έλληνας Πολίτης, αλλά και οι λειτουργοί της δικαιοσύνης, είναι  επιτακτική ανάγκη να υπάρξει ριζική αναμόρφωση του τρόπου απονομής της δικαιοσύνης μέσα από θεμελιώσεις δράσεις  που θα αναπτυχθούν από ανθρώπους που πάνω από όλα διαθέτουν εντιμότητα και ηθικές αρχές, κατέχουν τη γνώση και έχουν το υπόβαθρο να προβούν σε στοχευμένες τομές που θα προστατεύσουν τον Έλληνα πολίτη, θα αποκαταστήσουν την κλονισμένη εμπιστοσύνη του στον θεσμό της δικαιοσύνης και θα αφοπλίσουν τον παραβάτη, που εντέχνως αξιοποιεί τα «παράθυρα» που αφήνει ορθάνοιχτα το αδηφάγο «σύστημα», ώστε να συντηρείται και να  δυναμώνει.

Έχει φτάσει η ώρα να  υπάρξει εκκαθάριση, εξυγίανση και εκ βάθρων αναδόμηση σε στέρεα θεμέλια.

* Η εκλογική περιφέρεια Α’ Αθηνών περιλαμβάνει τον Δήμο Αθηναίων.